Ngay sau khi Đảng bộ huyện được công bố quyết định thành lập tại Nhà từ họ Lại chi đệ tam, xã Hải Long (vào tháng 6 năm 1947) đã chỉ đạo thành lập chi bộ Đảng ở xã Hải Trung và tổng Quần Phương; phân công đảng viên phụ trách công tác cách mạng ở xã Quần Phương Nam (trong đó có địa phận xã Hải Long ngày nay). Đến tháng 10/1949 ở Quần Phương Nam thuộc xã Trung Nam có 2 tổ đảng với 37 đảng viên; đã lãnh đạo tổ chức lực lượng du kích tiêu diệt tên Hoàng Văn Hựu, bắt 4 tên đầu sỏ trong bọn tề Bắc Phương làm nức lòng nhân dân. Đầu năm 1952 xã Hoàng Nam (nay là xã Hải Long) được tách ra từ xã Trung Nam; trên cơ sở đơn vị hành chính mới, ngày 16 tháng 8 năm 1952 chi bộ xã Hải Long được thành lập đánh dấu bước ngoặt quan trọng của phong trào cách mạng, từ đây xã Hải Long có chi bộ Đảng độc lập trực tiếp lãnh đạo sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Năm 1965 giặc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Hải Long cùng với cả Nhân dân miền Bắc chuyển từ thời bình sang thời chiến. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, Nhân dân Hải Long quyết tâm thóc thừa cân, quân thừa người, luôn đi đầu trong việc đóng góp, chi viện cho tiền tuyến. Tất cả Đảng viên của Đảng bộ trong độ tuổi đều sẵn sàng lên đường nhập ngũ. Trong suốt 10 năm từ 1965- 1975 xã nhà đều vượt chỉ tiêu giao quân. Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ xã Hải Long có 833 người lên đường tòng quân, 112 người thanh niên xung phong, 395 người là công nhân quốc phòng, 116 người con ưu tú của quê hương đã anh dũng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. 105 Đ/c là thương binh, 32 người hưởng chính sách như thương binh.

 Tổng kết hai cuộc kháng chiến đấu tranh giải phóng dân tộc và thời kỳ bảo vệ Tổ quốc xã nhà đã có 176 liệt sĩ. 120 thương binh, bệnh binh. Vinh dự và tự hào xã nhà có ba đồng chí được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT ND đó là đồng chí Nguyễn Huy Hiệu, Bùi Hồng Quảng, Lại Ngọc Ngợi. 16 bà mẹ được phong và truy tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam anh hùng”.

Tập thể cán bộ và Nhân dân xã được tặng thưởng Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất. 434 cá nhân được tặng thưởng Huân chương và huy chương các loại. Bộ tư lệnh quân khu 3 tặng cờ quyết thắng 10 năm liền cho lực lượng Dân quân tự vệ của xã. Tỉnh Hà Nam Ninh tặng cờ thi đua 10 năm liền cho xã Hải Long về thực hiện chính sách hậu phương quân đội. Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Hải Long đã góp phần xứng đáng cùng cả nước giành thắng lợi vẻ vang trong công cuộc chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc.

Sau đại thắng mùa xuân năm 1975 miền Nam được hoàn toàn giải phóng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân lại bước vào thời kỳ mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, Đảng bộ, chính quyền tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế theo hướng xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp, thực hiện chế độ khoán mới trong sản xuất nông nghiệp từ chỗ khoán 3 khâu công việc năm 1981, đến khoán thẳng tất cả các khâu trong sản xuất nông nghiệp theo Nghị quyết 10 năm 1988.

Ngày 6/5/1997 Đại hội HTX chuyển đổi thành HTX kinh doanh dịch vụ nông nghiệp thực hiện khoán vốn cho Ban quản trị, xoá bỏ hoàn toàn cơ chế bao cấp trong sản xuất nông nghiệp. Do tác động tích cực của việc khoán mới trong nông nghiệp, xã viên thực sự làm chủ, sáng tạo, chủ động cải tạo đồng ruộng và đầu tư thâm canh, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nên năng suất lúa tăng lên rõ rệt : từ 80 tạ/ ha năm 1990  đến nay đạt 125 ta/ha.  Chăn nuôi của các hộ gia đình theo cơ chế mới, cũng phát triển mạnh theo hướng sản xuất hàng hoá, gắn với bảo vệ môi trường..

Bên cạnh sản xuất lúa và chăn nuôi lợn, Đảng bộ, chính quyền đã lãnh đạo và vận động Nhân dân chuyển đổi cơ cấu sản xuất, chuyển đổi diện tích trồng lúa năng suất thấp sang nuôi trồng thuỷ sản, thủy cầm, gia cầm và trồng cây mầu, cây dược liệu; đến năm 2022 diện tích chuyển đổi là 48 ha, hiệu quả thu nhập tăng  từ 3-4 lần so với trồng lúa. Các hộ xã viên đầu tư cải tạo vườn tạp trồng cây có giá trị kinh tế cao, chăn nuôi cũng được phát triển đa dạng đưa lại thu nhập và hiệu quả kinh tế cao. Bên cạnh trồng trọt và chăn nuôi xã nhà tập trung khuyến khích nhân dân phát triển nghề phụ, mở mang ngành nghề mới, đến nay toàn xã đã có hơn 300 lao động làm nghề may công nghiệp, hơn 200 lao động làm nghề mộc, trên 300 lao động làm thợ xây dựng và hàng trăm lao động làm dịch vụ. Bên cạnh việc chỉ đạo phát triển kinh tế xã nhà chỉ đạo thực hiện tốt việc đóng góp và tạo nguồn vốn đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi phục vụ sinh hoạt và đời sống.

Các công trình phúc lợi như hệ thống điện, đường giao thông, trạm y tế, các trường học đều được xây dựng đảm bảo chất lượng cao và tiết kiệm chi phí, đạt hiệu quả sử dụng tốt được cấp trên đánh giá là đơn vị tổ chức thực hiện tốt công tác xây dựng cơ bản, xây dựng cơ sở phúc lợi hạ tầng. Chính vì thế đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển sự nghiệp y tế và giáo dục theo tiêu chuẩn quốc gia.

        Từ năm 2004 đến nay liên tục là đơn vị có phong trào giáo dục toàn diện được xếp vào tốp đầu. Đến nay xã có 1 viện sĩ, 2 Phó Giáo sư, 8 Tiến sỹ, 18 thạc sỹ, trên 500 người có trình độ đại học, cao đẳng. Phong trào khuyến học khuyến tài phát triển mạnh, 100% các xóm, 3 nhà trường, trạm y tế và 18 dòng họ thành lập được chi hội khuyến học và ban khuyến học.

Đến năm 2019 có 100% các xóm được công nhận danh hiệu Làng văn hoá,  3 trường và Trạm y tế đều được công nhận là đơn vị có nếp sống văn hóa.

An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, hàng năm giao quân đều đạt và vượt chỉ tiêu trên giao, công tác huấn luyện và tham gia hội thao quân sự đều đạt loại khá giỏi. Chính quyền xã hàng năm đều được công nhận là đơn vị “ Vững mạnh”, MTTQ xã và các đoàn thể chính trị, các tổ chức xã hội nhiều năm liên tục là đơn vị xuất sắc và đạt loại khá, không có tổ chức nào yếu kém. Đảng bộ Hải Long từ năm 1980 đến nay liên tục đạt danh hiệu “Tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh” và hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Thực hiện chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước với phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng Nông thôn mới” cán bộ và Nhân dân xã nhà đã đoàn kết, chung sức đồng lòng xây dựng nông thôn mới bằng nội lực là chính huy động trên 100 tỷ đồng để đầu tư xây dựng nông thôn mới.

Năm 2014 Hải Long đã được công nhận là “Xã đạt chuẩn Nông thôn mới”. Đặc biệt với những thành tích, cống hiến đặc biệt xuất sắc của cán bộ, Nhân dân và Lực lượng vũ trang xã Hải Long trong thời kỳ kháng chiến chống Thực dân Pháp xâm lược, năm 2014 xã nhà đã vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân”. Phát huy truyền thống đó cán bộ và Nhân dân trong xã đã lỗ lực phấn đấu hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước, hàng năm đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, năm 2015 được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ “ Đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua”, năm 2020 đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao, đang phấn đấu trở thành Nông thôn mới kiểu mẫu.

Từ ngày thành lập xã Hoàng Nam rồi mang tên là xã Hải Long năm 1952 đến khi chia tách và thành lập xã Hải Long từ 1956. Sự kiện thành lập chi bộ Hoàng Nam tiền thân của Đảng bộ Hải Long đến hôm nay Đảng bộ tròn 70 tuổi. Nhìn lại chặng đường 70 năm qua, chúng ta tự hào về truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Hải Long.

“Đó là truyền thống yêu nước, dũng cảm trong đấu tranh chống cường quyền, áp bức bóc lột, kiên cường bất khuất trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm, giữ vững nền độc lập tự do cho Tổ quốc.

Đó là truyền thống cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất, không ngại gian khổ, quyết tâm chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, chiến thắng thiên tai, bão lụt, quyết tâm xây dựng quê hương ngày thêm giàu đẹp, văn minh”.

Lịch sử Đảng bộ và Nhân dân Hải Long là lịch sử của quá trình đấu tranh cách mạng, nhiều cán bộ, Đảng viên và Nhân dân đã dũng cảm hy sinh, lấy máu đào tô thắm trang sử vàng truyền thống của quê hương Hải Long, tô thắm lá cờ vẻ vang của Tổ quốc.

Trong quá trình đấu tranh cách mạng Đảng bộ Hải Long đã được thử thách, tôi luyện và ngày càng phát triển, ngày càng lớn mạnh. Năm 1947 Hải Long chỉ có 2 đảng viên tham gia sinh hoạt tại chi bộ xã Quần Phương Trung. Đến năm 1952 mới thành lập chi bộ Đảng có 21 đảng viên của hai xã Long – Sơn. Ngày nay Đảng bộ Hải Long đã có 18 chi bộ với 472 Đảng viên.

Từ một xã chỉ có hơn 2 nghìn người năm 1956 đến nay xã nhà có hơn 8 ngàn người. Cán bộ và Nhân dân trong xã luôn vượt khó, đoàn kết, thống nhất ý trí và hành động, ra sức thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng quê hương ngày thêm giàu mạnh.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đảng bộ, ôn lại truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Hải Long ta càng tự hào về truyền thống tốt đẹp của quê hương, tin tưởng và đi theo đường lối lãnh đạo của Đảng, chúng ta quyết tâm đoàn kết, nhất trí cùng toàn Đảng, toàn dân vượt qua mọi khó khăn thử thách, xây dựng quê hương Hải Long ngày thêm đổi mới, giàu đẹp và văn minh./.

Lại Hồng Phưởng